enginesen00@gmail.com

EYESTRAIN 

eyestrain /ˈaɪ.streɪn/

isim

A. Göz Yorgunluğu.

B. Klavye, monitör, ekran gibi donanımlara tekrar tekrar ve uzun süre bakmak sonucu gözde oluşan gerginlik, rahatsızlık.

Bu problem, içinde bulunduğumuzu ileri sürebileceğim, imaj enflasyonu çağında her birimizin ayrı seviyelerde deneyimlediği bir durum. Kiminde göz kuruluğu, netlik problemi, kısalan alan derinliği gibi biçimlerde gerçekleşirken, kimilerinde ise başka şekillerde ortaya çıkabiliyor. 

…Eyestrain 2016–2022 arasındaki üretimlerimi içeren bir dizi işi tanımlamak için kullandığım bir üst başlık. 

…Eyestrain serisi bir bütün olarak medya eleştirisi yapmak yerine, haber kaynaklarından sosyal paylaşım ağlarına, popüler kültürden televizyon programlarına kadar görsel kültürün dayattığı verilerle hemhal olan zihnimin bir panoramasını sunuyor. Duyusal verilere dayanan ses ve görüntüler, gündelik yaşamın akışı içinde belleğimde biriktikçe, bilinç seviyesinde beliren bir kakofoniye, pusa dönüşüyor. Bu noktadan hareketle Eyestrain serisinde yer alan çalışmalarımın, söz konusu bu puslu panoramada gördüklerim/ işittiklerim, anladıklarım/ anlamlandıramadıklarım, yalanlar/ doğrular gibi karşıtlıklar arasında sıkışan öznemi işaret ediyor. 

…Eyestrain serisini yalnızca küresel bir imaj enflasyonunun sebep olduğu bir yorgunluk olarak değil, yerel olarak baskının, tek sesliliğin, ayrıştırıcı söylemin, dezenformasyonun, toplumsal gerginlik ve kutuplaşmanın ürettiği imaj ve imge yığınlarından da kaynaklandığını belirtmekte fayda görüyorum. 

…Daha önce de sözünü ettiğim imaj enflasyonuna imgeler ekleyerek katkı sağlama düşüncesi ise büyük bir çelişkiyi de içinde barındırıyor ne yazık ki. Her şeye rağmen, bilinç seviyesinde beliren bu arka plan gürültüsünü oluşturan dahili imgelerin harici bir dizi imgeye dönüşmesi dürtüsel bir refleks ile değil aksine, dinleme, bakma ve seyretme alışkanlıklarımıza karşı bilinçli bir müdahale olarak gerçekleşiyor. 

…Bu müdahale isteği ise, gündelik yaşamın akışı içinde dikkatimi çeken bir sesin, jestin, kelimenin ya da bildirim, uyarı ve reklam gibi anlık uyaranların zamanın akışını kesintiye uğradığı anlarda gerçekleşiyor. Haliyle de, kesintiye sebep veren her bir ‘şey’ bir çalışmanın da konusu oluyor. 

…İmgelerimin çoğunda yer alan, parazit, arıza, kromatik kaymalar, birim tekrara dayalı kalıplar gibi görsel örüntüler, ilk bakışta anonim efektler ya da filtreler gibi düşünülebilir. Aslında, tercih ettiğim bu görselliği, denetim, dezenformasyon, sansür ve kontrol mekanizmalarının tetiklediği ve yalnızca kişisel bir zihinsel kakofoniyi değil, aynı zamanda topluma yayılan, topyekûn bir gürültüyü temsil etmesi sebebiyle kullandığımı ifade edebilirim.

Engin Esen 2023